کپنوگراف
کپنوگراف
اکسیژنرسانی به سلولهای بدن، توسط خون انجام میشود. اکسیژن(O2) ، به سلولها تحویل داده میشود و پس از مصرف آن توسط سلولها، دیاکسیدکربن (CO2) تولید شده، با گردش خون خارج میشود. خون، گاز CO2 را به سمت مویرگهای ریوی هدایت کرده تا در بازدمهای بعدی به محیط فرستاده شود.
کاپنوگراف (دستگاه اندازهگیری ETCO2)، مانیتور مستقیم فشار دم، و مانیتور غیرمستقیم فشار جزیی دیاکسیدکربن در خون سرخرگی میباشد. این دستگاه، معمولا در حین بیهوشی، اورژانس، بخش مراقبتهای ویژه و بیماران حاد که طولانی مدت بستری شدهاند، مورد استفاده قرار میگیرد و اطلاعات مفیدی به صورت منحنی دیاکسیدکربن بازدمی بر محور زمان، در مورد وضعیت تنفسی بیمار، قطع شدن مسیر ونتیلاسیون و نشت هوای دمی، به کادر درمان نشان میدهد. این منحنی، نمایشگر دیاکسیدکربن در مرحله دم نیز میباشد که هنگام استفاده از سیستم تنفس مصنوعی مورد استفاده قرار میگیرد. در افراد سالم، اختلاف فشار جزیی دیاکسیدکربن در خون سرخرگی و گاز ناشی از مرحله دم، بسیار ناچیز است و در کودکان تقریبا صفر میباشد.
در صورت وجود بیماریهای ریوی و گروهی از بیماریهای قلبی مادرزادی، اختلاف بین خون سرخرگی و گاز ناشی از بازدم افزایش یافته و میتواند از 1 کیلو پاسکال نیز بالاتر رود. مانیتورینگ دیاکسیدکربن، بهطور مستقیم، غلظت این گاز را با استفاده از یک حسگر که در مسیر تنفس بیمار قرار دارد، اندازهگیری میکند و یا در محلی دیگر بهطور غیر مستقیم، با نمونهگیری از مسیر هوایی بیمار، غلظت دیاکسیدکربن را مشخص میکند. شایعترین روش اندازهگیری CO2 تنفسی در کاپنوگراف، استفاده از نور مادون قرمز میباشد.
با توجه به این که دستگاه اندازهگیری CO2 انتهای بازدمی، مستقیما در محل ورود و خروج هوا به ریه بیمار متصل میگردد، میتواند به سرعت تغییرات مربوط به تهویه ریوی بیمار را نمایش داده و هرگونه مشکل ایجاد شده در سیستم تنفسی را به اطلاع پزشک و کادر درمان برساند. اما در روش پالساکسیمتری، چون ملاک سنجش میزان اکسیژن موجود در خون میباشد، از زمانی که سیستم تنفسی دچار مشکل میشود تا زمان کم شدن میزان اکسیژن اشباع در خون مدت زمان زیادی (بین ۲ الی ۳ دقیقه) سپری میگردد و قابلیت رفع مشکل تنفسی را برای پزشکان، کاهش میدهد.
انواع کاپنوگراف
کاپنوگراف Main stream : مجهز به سنسور CO2 میباشد، که به یک تعدیلکننده راههوایی متصل شده است. نور مادون قرمز توسط CO2 در جریان هوای بیرون رونده جذب میشود. هرچه میزان گاز CO2 بیشتر باشد، نور مادون قرمز بیشتری جذب شده و به دنبال آن، نور کمتری نمایان میشود.
کاپنوگراف Side stream : پس از نمونهبرداری از طریق یک لوله کوچک از گاز موجود در مسیر هوایی، در مکانی مشابه با محل قرارگیری سنسور کاپنوگراف Main steam، اندازهگیری و پردازش سیگنال، در دستگاه اندازهگیری ETCO2، انجام میشود.
مزایای کاپنوگرافهای Side stream
- نصب و استریلیزاسیون آسان.
- قابل استفاده در بیماران هوشیار.
- قابلیت استفاده همزمان با لوله اکسیژن.
معایب کاپنوگرافهای Side stream
- احتمال انسداد لوله نمونهبرداری.
- تأخیر در ثبت میزان CO2.
- تاثیر تغییرات فشار بخار آب بر غلظت CO2.
- تاثیر افت فشار در امتداد لوله نمونه بر اندازهگیری CO2.
- عدم نمایش دقیق کاپنوگرام در کودکان.
مزایای کاپنوگرافهای Mainstream
- بدون لوله نمونهبرداری.
- بدون مانع در مسیر هوایی.
- افت فشار تاثیری در اندازهگیری ندارد.
- تغییر فشار بخار آب تاثیری در اندازهگیری ندارد.
- بدون تاخیر در ثبت اطلاعات.
- مناسب برای نوزادان و کودکان
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.