اگر شما هم به تازگی جراحی بینی (رینوپلاستی) انجام داده‌اید یا قصد انجام آن را دارید، ممکن است از شنیدن کلمه «زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی» کمی نگران شده باشید. اما نگران نباشید! این یکی از عوارض شایع و معمولی است که بسیاری از بیماران پس از جراحی بینی تجربه می‌کنند. زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی به دلیل استفاده از لوله تراشه در طول بیهوشی عمومی ایجاد می‌شود و معمولاً با علائمی همچون خشکی، سوزش یا گلودرد همراه است.
در این مقاله قصد داریم به شما توضیح دهیم که چرا این مشکل پیش می‌آید، چگونه می‌توانید از آن جلوگیری کنید و بهترین روش‌های درمانی برای تسکین درد و بهبودی سریع‌تر گلو چیست. با ما همراه باشید تا به شما کمک کنیم تا تجربه بهتری از فرآیند جراحی بینی داشته باشید و زودتر از این مشکل رایج رهایی پیدا کنید!
زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی
زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی تراشه (Endotracheal Intubation) یکی از عوارض شایع و نسبتا بی‌خطر پس از بیهوشی عمومی محسوب می‌شود که معمولاً در اثر تماس مستقیم لوله تنفسی با مخاط حنجره و نای ایجاد می‌گردد. این وضعیت به‌طور معمول با علائمی مانند احساس خراش، سوزش، خشکی گلو یا درد هنگام بلع همراه است و در اغلب موارد ظرف 24 تا 72 ساعت بهبود می‌یابد.
عوامل متعددی در بروز این مشکل نقش دارند، از جمله اندازه نامتناسب لوله، مدت‌زمان لوله‌گذاری، تکنیک نادرست قرار دادن لوله، فشار بیش از حد کاف (cuff) لوله، و حساسیت‌های فردی بیمار. همچنین استفاده از لوله‌های غیرآغشته به روان‌کننده یا عدم رطوبت مناسب در هوای تنفسی می‌تواند آسیب به مخاط را تشدید کند.
اگرچه این زخم معمولاً سطحی و گذراست، در برخی بیماران ممکن است باعث ناراحتی قابل‌توجه یا حتی اختلال در بلع و تکلم موقت شود. شناسایی زودهنگام علائم، اطلاع‌رسانی صحیح به بیمار و استفاده از راهکارهای حمایتی مانند رطوبت‌رسانی، مصرف مایعات ولرم و پرهیز از صحبت بیش از حد، می‌تواند روند بهبود را تسریع کرده و از نگرانی بیماران بکاهد.
بیشتر بخوانید: چه داروهایی قبل از عمل بینی نباید خورد؟
علت زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی
زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی یکی از شایع‌ترین و در عین حال نادیده گرفته شده‌ترین عوارض پس از بیهوشی عمومی است که بسیاری از بیماران به‌ویژه در ساعات اولیه پس از عمل با آن مواجه می‌شوند. این وضعیت عمدتا ناشی از آسیب فیزیکی به بافت‌های مخاطی گلو، حنجره یا نای است که در نتیجه تماس یا فشار لوله تراشه (ETT – Endotracheal Tube) به هنگام لوله‌گذاری ایجاد می‌شود.
در طی لوله‌گذاری، لوله‌ای انعطاف‌پذیر از طریق دهان یا گاهی بینی وارد نای می‌شود تا تنفس بیمار حین بیهوشی کنترل گردد. این مداخله اگرچه از نظر ایمنی حیاتی است، اما می‌تواند باعث تحریک بافتی، خراش، التهاب یا حتی آسیب‌های میکروسکوپی در مخاط نای و حلق گردد که در نهایت به زخم گلو بعد از لوله گذاری منتهی می‌شود.
1. سایز نامناسب لوله تراشه
استفاده از لوله‌هایی با قطر بیش از حد می‌تواند باعث فشار شدید به دیواره داخلی نای شود. این فشار منجر به ساییدگی مخاط و در نتیجه زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی خواهد شد.
2. فشار زیاد کاف لوله
کاف یا بالنی که در انتهای لوله تراشه قرار دارد، برای جلوگیری از نشت هوا باد می‌شود. در صورتی که بیش از حد باد شود، می‌تواند باعث انسداد جریان خون در بافت‌های گلو شده و منجر به زخم‌های دردناک شود.
3. مدت‌زمان طولانی بیهوشی
هرچه مدت‌زمان حضور لوله در نای طولانی‌تر باشد، احتمال آسیب به مخاط افزایش می‌یابد. بنابراین، در جراحی‌های بینی که مدت بیهوشی بالاست، احتمال زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی نیز بیشتر است.
4. حساسیت‌های فردی
برخی افراد به‌طور طبیعی دارای بافت‌های حساسی هستند. در این موارد، حتی تماس کوتاه‌مدت لوله می‌تواند منجر به التهاب و زخم گلو شود.
درمان زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی
خوشبختانه در بیشتر موارد، درمان زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی ساده، غیرتهاجمی و خانگی است. در ادامه به راهکارهایی اشاره می‌کنیم که می‌تواند به تسکین علائم و تسریع روند بهبود کمک کند.
1. مرطوب نگه داشتن محیط
هوای خشک می‌تواند گلو را بیشتر تحریک کند. استفاده از بخور سرد، مرطوب‌کننده هوا یا قرار دادن حوله خیس نزدیک محل خواب می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش خشکی گلو داشته باشد.
2. نوشیدن مایعات گرم
چای‌های گیاهی مانند بابونه، زنجبیل یا نعنا نه تنها به نرم شدن گلو کمک می‌کنند، بلکه اثر ضد التهابی دارند. مصرف آب گرم همراه با عسل نیز می‌تواند تسکین فوری برای زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی فراهم آورد.
3. مصرف قرص‌های مکیدنی
قرص‌های مکیدنی حاوی بنزوکائین یا عصاره‌های گیاهی می‌توانند با مرطوب کردن گلو و کاهش التهاب، علائم گلودرد را کاهش دهند.
4. استراحت صوتی
یکی از مهم‌ترین نکات برای بهبود سریع زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی، پرهیز از صحبت زیاد است. با کاهش فشار روی تارهای صوتی، روند ترمیم بافت‌ها سریع‌تر انجام می‌شود.
5. داروهای ضد التهاب
استفاده از استامینوفن یا ایبوپروفن می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد. با این حال، مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد.
علائم زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی
زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی علائم مشخصی دارد که معمولاً بین چند ساعت تا چند روز پس از عمل ظاهر می‌شوند. شناخت این علائم به بیمار کمک می‌کند تا نگرانی کمتری داشته باشد و اقدامات مناسب برای تسکین را زودتر انجام دهد.
احساس سوزش یا خارش در گلو
درد در هنگام بلع آب یا غذا
گرفتگی یا تغییر صدا
احساس وجود یک جسم خارجی در گلو
خشکی و التهاب گلو
سرفه خشک، مخصوصاً هنگام بیدار شدن از خواب
شدت این علائم ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، اما در اکثر موارد، زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی خفیف است و نیاز به مداخلات خاصی ندارد.
آیا زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی خطرناک است؟
به طور کلی، زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی جزو عوارض کم‌خطر و گذرا محسوب می‌شود. با این حال، در برخی موارد نادر، اگر فشار لوله زیاد باشد یا تکنیک لوله‌گذاری اشتباه انجام شده باشد، ممکن است زخم‌های عمیق‌تر یا آسیب به تارهای صوتی ایجاد شود. در چنین شرایطی، عوارضی مانند:
تغییر دائمی صدا
دشواری در بلع برای مدت طولانی
عفونت یا التهاب شدید گلو
ممکن است ایجاد شود که نیاز به پیگیری پزشکی و گاهی درمان تخصصی خواهد داشت.
پیشگیری از زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی
برای جلوگیری از بروز زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی، هم پزشک و هم بیمار می‌توانند اقداماتی انجام دهند:
انتخاب سایز مناسب لوله تراشه
روان‌سازی سطح لوله با ژل‌های مخصوص
کنترل دقیق فشار کاف توسط متخصص بیهوشی
رطوبت‌رسانی به هوا در طول جراحی
پرهیز از استعمال سیگار قبل و بعد از عمل
مراجعه به دندان‌پزشک پیش از عمل جهت بررسی سلامت دهان و دندان
چه زمانی زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟
اگر علائم زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی بیشتر از ۵ روز ادامه داشت یا همراه با موارد زیر بود، باید به پزشک مراجعه شود:
تب بالای ۳۸ درجه
ترشح چرک یا خون از گلو
صدای خس‌خس هنگام تنفس
ناتوانی در بلع یا صحبت کردن
در این شرایط، احتمال وجود عفونت یا آسیب شدید به بافت‌ها مطرح است که نیاز به ارزیابی تخصصی دارد.
قیمت و خرید محصولات ضروری بعد از عمل بینی
تجربه زخم گلو بعد از لوله گذاری عمل بینی ممکن است برای بسیاری از بیماران نگران‌کننده باشد، اما واقعیت این است که این وضعیت در بیشتر موارد، موقتی و قابل‌کنترل است. با رعایت نکات درمانی ساده در خانه، استفاده از ابزارهای مدرن پزشکی مانند رمپ اینتوبیشن در حین جراحی، و مشورت با پزشک متخصص، می‌توانید این عارضه را با کمترین دردسر پشت سر بگذارید و روند بهبودی‌تان را سریع‌تر و راحت‌تر طی کنید.
البته فراموش نکنید که مراقبت از خود فقط به زخم گلو محدود نمی‌شود! بعد از عمل بینی، استراحت و راحتی بدن در طول دوره نقاهت نقش بسیار مهمی در کیفیت بازیابی شما دارد. استفاده از بالشت نشیمن گاه طبی برای جلوگیری از فشار روی ناحیه پایین‌تنه و تشک مواج برای جلوگیری از زخم فشاری و بهبود گردش خون، انتخاب‌هایی هوشمندانه هستند که می‌توانند دوره نقاهت بعد از جراحی را برایتان بسیار آسان‌تر کنند.
در آنهوما ما تلاش کرده‌ایم مجموعه‌ای از محصولات تخصصی و استاندارد را برای دوران نقاهت بیماران، به‌ویژه پس از جراحی‌ها را فراهم کنیم. اگر به دنبال تجربه‌ای راحت‌تر و حرفه‌ای‌تر در دوران بهبودی هستید، آنهوما در کنار شماست.
