عمل تعویض مفصل زانو یکی از رایج‌ترین جراحی‌های ارتوپدی است که برای درمان آرتروز پیشرفته یا آسیب‌های شدید مفصل انجام می‌شود. هرچند این روش با استفاده از تجهیزات ارتوپدی پیشرفته و رعایت پروتکل‌های دقیق صورت می‌گیرد، اما همچنان احتمال بروز عوارض تعویض مفصل زانو وجود دارد. شناخت این عوارض می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر بیماران کمک کند. همچنین، کاربرد تکنیک‌های به‌روز از جمله استفاده از ست آرتروسکوپی در مراحل ارزیابی اولیه یا حین عمل تعویض مفصل زانو نقش مؤثری در کاهش این عوارض دارد.
1.عفونت عمیق مفصل
عفونت عمیق در ناحیه پروتز یکی از جدی ترین عوارض تعویض مفصل زانو به شمار می‌رود. این مشکل می‌تواند عملکرد پروتز را به شدت مختل کند و نیاز به جراحی‌های مکرر برای تعویض قطعات آلوده ایجاد نماید. در عمل تعویض مفصل زانو، حتی با رعایت استانداردهای استریلیزاسیون تجهیزات ارتوپدی ، باز هم خطر عفونت صفر نیست. درمان این عارضه معمولاً شامل خارج کردن پروتز، مصرف طولانی‌مدت آنتی بیوتیک و در برخی موارد کارگذاری مجدد پروتز جدید می‌شود.
بیشتر بخوانید : تزریق ژل به زانو
2.آمبولی ریه (لخته خون در ریه)
آمبولی ریه یکی از عوارض تهدیدکننده حیات در بیماران تحت عمل تعویض مفصل زانو است. پس از جراحی، به‌خصوص در بیمارانی که تحرکشان محدود است، احتمال تشکیل لخته‌های خونی افزایش می‌یابد. حرکت این لخته‌ها به سمت ریه می‌تواند موجب انسداد عروق ریوی شود که یکی از مهم‌ترین عوارض تعویض مفصل زانو محسوب می‌شود. برای جلوگیری از لخته شدن خون در پا بیماران می توانند از دستگاه DVT استفاده کنند.
بیشتر بخوانید : درمان dvt در منزل
3.لخته خون در پا (ترومبوز وریدی عمقی)
یکی از شایع‌ترین عوارض تعویض مفصل زانو، تشکیل لخته خون در وریدهای عمقی پا است. این عارضه به ویژه در بیمارانی که پس از عمل جراحی بی‌حرکت می‌مانند، شایع است. ترومبوز می‌تواند باعث ایجاد درد، تورم و در موارد شدیدتر، آمبولی ریه شود که خطرات جانی زیادی به همراه دارد. بنابراین، برای جلوگیری از این مشکل، استفاده از داروهای ضدانعقادی و تشویق بیمار به حرکت زودهنگام پس از جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است.
بیشتر بخوانید: مدت زمان درمان لخته خون در پا
4.آسیب به عروق خونی بزرگ
در طول عمل تعویض مفصل زانو، آسیب به عروق خونی بزرگ مانند شریان فمورال می‌تواند یکی از عوارض تعویض مفصل زانو باشد. این نوع آسیب ممکن است منجر به خونریزی شدید و حتی از دست دادن عضو شود. با وجود پیشرفت‌های پزشکی و استفاده از تکنیک‌های جراحی پیشرفته، همچنان این ریسک وجود دارد. در صورت بروز چنین مشکلی، درمان فوری و ترمیم عروق ضروری است.
5.عوارض بیهوشی
بیهوشی عمومی یا ناحیه‌ای که در طی عمل جراحی استفاده می‌شود، خود می‌تواند عوارضی به دنبال داشته باشد. مشکلات تنفسی، فشار خون پایین، و واکنش‌های آلرژیک از جمله عوارض تعویض مفصل زانو هستند که ممکن است به دلیل بیهوشی به وجود آیند. ارزیابی دقیق وضعیت بیمار قبل از عمل و همکاری بین جراح و تیم بیهوشی و استفاده از محصولات بیهوشی مناسب می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند.
6.شکستگی استخوان اطراف پروتز
شکستگی استخوان اطراف پروتز یکی دیگر از عوارض تعویض مفصل زانو است که معمولاً در بیمارانی که دچار پوکی استخوان هستند یا پس از زمین خوردن، رخ می‌دهد. این شکستگی‌ها ممکن است نیاز به جراحی مجدد برای ترمیم شکستگی و تعویض پروتز داشته باشد. از آنجا که این عارضه بیشتر در بیماران با استخوان‌های ضعیف دیده می‌شود، ارزیابی دقیق وضعیت استخوانی قبل از عمل ضروری است.
7.لق شدن یا شل شدن پروتز
یکی از شایع‌ترین عوارض تعویض مفصل زانو در درازمدت، شل شدن پروتز است. این مشکل معمولاً به دلیل ساییدگی پروتز یا تغییرات بیومکانیکی در مفصل رخ می‌دهد. شل شدن پروتز باعث ایجاد درد، ناپایداری مفصل و کاهش کیفیت زندگی می‌شود. استفاده از پروتزهای با کیفیت و انجام جراحی دقیق می‌تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند.
8.جابجایی یا دررفتگی اجزای پروتز
در برخی موارد، جابجایی یا دررفتگی اجزای پروتز پس از تعویض مفصل زانو می‌تواند به عنوان یکی از عوارض تعویض مفصل زانو بروز کند. این مشکل معمولاً به دلیل ناصحیح بودن تنظیمات پروتز یا آسیب به بافت‌های اطراف رخ می‌دهد. بیمار ممکن است از درد شدید و محدودیت در حرکت مفصل شکایت داشته باشد. در این موارد، ممکن است نیاز به جراحی مجدد برای تنظیم یا تعویض قطعات پروتز باشد.
9.واکنش آلرژیک به پروتز
واکنش آلرژیک به پروتز هرچند نادر است، برخی از بیماران ممکن است به فلزات به کار رفته در پروتز حساسیت نشان دهند. این واکنش‌ها می‌توانند شامل التهاب، درد یا تورم مزمن در ناحیه جراحی باشند. حساسیت به فلزات یکی از عوارض تعویض مفصل زانو است که در صورت بروز، باید اقدامات درمانی ویژه‌ای برای کاهش علائم انجام شود.
10.تشکیل بافت استخوانی اضافه
گاهی پس از عمل جراحی، ممکن است بافت استخوانی اضافی در ناحیه جراحی تشکیل شود این مشکل می‌تواند منجر به محدودیت حرکتی مفصل شود. برای پیشگیری از این مشکل، دقت در انجام جراحی و رعایت مراحل بهبودی پس از عمل ضروری است.
11.دردهای مزمن غیرقابل توضیح
دردهای مزمن پس از عمل تعویض مفصل زانو از جمله مشکلاتی هستند که ممکن است حتی پس از بهبودی کامل بیمار، همچنان وجود داشته باشند. این دردها ممکن است به دلیل آسیب‌های عصبی یا تغییرات بیومکانیکی مفصل ایجاد شوند. بررسی‌های دقیق با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته می‌تواند علت دقیق این دردها را شناسایی و درمان کند.
12.آسیب به اعصاب اطراف زانو
یکی از عوارض تعویض مفصل زانو، آسیب به اعصاب اطراف زانو است. در این حالت، بیمار ممکن است دچار بی‌حسی، ضعف یا دردهای تیرکشنده در اندام تحتانی شود. مهارت جراح و دقت در انجام جراحی برای کاهش این نوع آسیب‌ها اهمیت زیادی دارد.
