زخم بستر یکی از مشکلات جدی و شایع در میان افرادی است که مدت زمان طولانی در حالت بیحرکت باقی میمانند. این زخمها به دلیل فشار مداوم بر پوست و بافتهای زیرین ایجاد میشوند و ممکن است منجر به مشکلات جدیتری مانند عفونت یا ناتوانی در حرکت شوند. آگاهی از انواع زخم بستر و مشاهده عکس انواع زخم بستر میتواند به شما کمک کند تا با تشخیص سریعتر و دقیقتر، از بروز آسیبهای بیشتر جلوگیری کنید. در این مقاله، به بررسی علائم زخم بستر، علل ایجاد آنها و مهمترین روشهای درمان و پیشگیری خواهیم پرداخت. اگر به دنبال اطلاعات دقیق و کاربردی در مورد این زخمها هستید، این مقاله به شما کمک خواهد کرد تا با شناخت بهتر انواع مختلف زخمهای بستر، به درمان سریع و مؤثر آنها بپردازید.
زخم بستر یا Bedsores
زخمهای بستر، که به آنها زخمهای فشار، آسیبهای فشار، زخمهای فشار یا زخمهای دکوبیتوس هم گفته میشود، به دلیل فشار طولانی مدت به وجود میآیند که تأمین خون به پوست را قطع میکند و باعث مرگ پوست و بافتهای دیگر میشود. آسیب ممکن است در عرض ۱۲ ساعت از فشار ایجاد شود، اما آسیبهای قابل مشاهده ممکن است چند روز بعد ظاهر شوند، زمانی که پوست شروع به تخریب میکند. پوست آسیبدیده ممکن است پس از فشار، اگر در معرض سایش بیشتر (اصطحکاک) یا حرکت پوست در یک جهت و بدن در جهت دیگر (کشیدگی) قرار گیرد، باز شود، همانطور که در هنگام سر بالا بردن تخت و سر خوردن بدن اتفاق میافتد. رطوبت (مانند تعریق یا بیاختیاری) باعث میشود پوست حتی بیشتر در معرض ایجاد زخمهای بستر قرار گیرد.
عکس انواع زخم بستر
زخم بستر یکی از مشکلات شایع در افرادی است که مدت زیادی در یک وضعیت ثابت قرار میگیرند. آشنایی با عکس انواع زخم بستر میتواند به شناسایی و درمان سریعتر این زخمها کمک کند. فشار مداوم بر پوست و بافتهای زیرین باعث ایجاد این زخمها میشود. با مشاهده عکس انواع زخم بستر، میتوانید علائم مختلف آنها را بهتر تشخیص دهید و از روشهای پیشگیری و درمان مناسب استفاده کنید.
عکس زخم بستر نوع 1
زخمهای بستر در مرحله ۱ ظاهر و بافتی متفاوت از پوست اطراف خود دارند. در این مرحله، پوست هنوز شکافته نشده است، بنابراین زخم نسبتاً خفیف در نظر گرفته میشود. با این حال، اگر درمان نشود، میتواند بدتر شده و باعث درد در نواحی تحت فشار شود.
تفاوت زخم بستر مرحله ۱ با پوست اطراف:
ناحیه آسیبدیده ممکن است:
- سختتر یا نرمتر از پوست اطراف باشد.
- گرمتر یا سردتر از دیگر نواحی بدن احساس شود.
- تغییر رنگ داده یا قرمز به نظر برسد.
اگر در پوست فرد سالمند یا بیمار خود ناحیهای غیرطبیعی با این ویژگیها مشاهده کردید، احتمالاً با زخم بستر مرحله ۱ مواجه هستید. در این صورت، برای کاهش فشار، فرد را به موقعیت دیگری منتقل کنید. اگر پس از ۳۰ دقیقه تغییر وضعیت، پوست همچنان تغییر رنگ داده باشد و به حالت طبیعی بازنگردد، احتمالاً این ناحیه یک زخم بستر است.
عکس زخم بستر مرحله ۱
یک راه برای بررسی زخم بستر مرحله ۱ این است که روی ناحیه مشکوک فشار وارد کنید. اگر پوست بلانچ نشود (یعنی با فشار سفید نشود و سپس به رنگ طبیعی خود بازنگردد)، احتمالاً زخم بستر است. پوست سالم هنگام فشار دادن تغییر رنگ داده و سفید میشود زیرا جریان خون طبیعی دارد، اما زخم بستر مرحله ۱ به دلیل کاهش گردش خون بلانچ نمیشود.
در افراد با رنگ پوست تیرهتر، زخمهای بستر ممکن است به راحتی قابل مشاهده نباشند. تست بلانچینگ ممکن است برای این افراد مؤثر نباشد و به جای قرمزی، ناحیه آسیبدیده به رنگ بنفش یا تیرهتر دیده شود.
اگر به دنبال عکس زخم بستر مرحله ۱ هستید، مشاهده تصاویر این زخمها میتواند به شما در تشخیص زودهنگام کمک کند. شناسایی بهموقع این مرحله، نقش مهمی در جلوگیری از پیشرفت زخم به مرحله ۲ دارد.
مناطقی که بیشتر در معرض زخم بستر هستند:
زخمهای بستر معمولاً در نواحیای که چربی و عضله کمی بین استخوان و پوست وجود دارد، ایجاد میشوند. طبق گزارش کلینیک مایو، نواحی رایج شامل موارد زیر هستند:
- شانهها
- پایین کمر، دنبالچه و باسن
- پشت سر
- زانوها، آرنجها و لگن
- پاشنه پا، انگشتان و مچ پا
درمان و پیشگیری:
اگرچه تصویر زخم بستر خفیف نشاندهنده مرحله ۱ این عارضه است، اما همچنان میتواند دردناک، آزاردهنده و اغلب همراه با خارش باشد. با این حال، اگر درمان مناسب انجام شود، این زخمها میتوانند بهراحتی بهبود یابند و از پیشرفت به مرحله ۲ جلوگیری شود. مشاهده تصویر زخم بستر خفیف میتواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر این مشکل کمک کند.
تصویر زخم بستر مرحله 1
عکس زخم بستر نوع 2
زخم بستر در مرحله ۲ زمانی رخ میدهد که آسیب پوستی ناشی از فشار مداوم پیشرفت کرده و از مرحله ۱ عبور کرده باشد. در این مرحله، لایه سطحی پوست (اپیدرم) شکافته شده و گاهی لایه زیرین پوست (درم) نیز درگیر میشود. زخمهای بستر مرحله ۲ معمولاً به صورت زخم باز، تاول یا فرورفتگی سطحی دیده میشوند و معمولاً دردناک و حساس هستند.
تفاوت زخم بستر مرحله ۲ با مرحله ۱ و پوست اطراف
در مرحله ۲ زخم بستر، ناحیه آسیبدیده:
- به شکل زخم باز یا تاول ظاهر میشود.
- قرمزی و التهاب بیشتری نسبت به مرحله ۱ دارد.
- ممکن است ترشح مایعات شفاف یا زردرنگ داشته باشد.
- اطراف زخم ممکن است متورم و دردناک باشد.
در این مرحله، پوست به طور کامل شکافته شده است، اما چربی، عضله یا استخوان هنوز در معرض دید نیستند. این مرحله نشاندهنده بدتر شدن شرایط زخم بستر است و نیاز به مراقبت فوری دارد تا از پیشرفت بیشتر جلوگیری شود.
روش تشخیص و عکس زخم بستر مرحله ۲
برای تأیید زخم بستر مرحله ۲، توجه به این موارد ضروری است:
- ظاهر زخم: این زخمها معمولاً مانند تاول باز یا زخم کمعمق دیده میشوند.
- واکنش به فشار: در این مرحله، زخم ممکن است بلانچ نشود و با فشار دادن سفید نشود.
- ترشحات زخم: برخی از زخمهای مرحله ۲ دارای مایعات ترشحشده هستند که میتواند نشانه آغاز عفونت باشد.
مناطقی که بیشتر در معرض زخم بستر مرحله ۲ هستند
زخم بستر مرحله ۲ معمولاً در نقاطی ایجاد میشود که استخوان نزدیک به سطح پوست قرار دارد و فشار بیشتری بر آن وارد میشود. نواحی مستعد زخم بستر مرحله ۲ شامل موارد زیر است:
- پاشنهها و قوزک پا
- پشت سر
- دنبالچه و لگن
- آرنجها و زانوها
- شانهها و تیغههای شانه
بیشتر بخوانید: پانسمان انواع زخم بستر
پیشگیری از زخم بستر مرحله ۲
بهترین راه برای جلوگیری از زخم بستر مرحله ۲، درمان زخمهای مرحله ۱ قبل از شکافته شدن پوست است. روشهای پیشگیری شامل:
- جابجایی مکرر بیمار: تغییر وضعیت هر ۲ ساعت یکبار در بیماران بستری و حداقل هر ۱۵ دقیقه در بیماران نشسته.
- استفاده از بالشتهای مخصوص: برای کاهش فشار در نقاط حساس مانند پاشنه پا و دنبالچه.
- مرطوب نگه داشتن پوست: زیرا خشکی یا خیسی بیش از حد میتواند پوست را حساستر کند.
- بررسی روزانه وضعیت پوست: توسط پرستار یا مراقب برای شناسایی زودهنگام زخمها.
- تغذیه مناسب: مصرف کافی پروتئین، ویتامین C و روی (Zinc) برای حفظ سلامت پوست.
تصویر زخم بستر نوع 2
عکس زخم بستر مرحله ۳
زخم بستر مرحله ۳ زمانی رخ میدهد که زخم مرحله ۲ پیشرفت کرده و به لایههای عمیقتر پوست نفوذ کند، اما هنوز به عضله یا استخوان نرسیده باشد. در این مرحله، زخم به طور محسوسی عمیق و فرورفته است و ممکن است بافتهای مرده (نکروز) در آن دیده شوند. عکس زخم بستر درجه ۳ معمولاً نشاندهندهی شدت این عارضه است و برای ارزیابی میزان آسیب استفاده میشود.
علل زخم بستر مرحله ۳
اصلیترین علت زخم بستر، فشار مداوم و طولانیمدت بر نواحی خاصی از بدن است که باعث کاهش جریان خون و آسیب شدید به پوست و بافتهای زیرین میشود. در خانههای سالمندان، افرادی که قادر به حرکت نیستند یا نیاز به کمک در تغییر وضعیت دارند، بیشترین خطر ابتلا به زخم بستر را دارند.
عوامل اصلی شامل:
- عدم جابهجایی بیمار برای مدت طولانی و عدم تغییر وضعیت بدن به طور منظم
- مراقبت ناکافی از پوست و نادیده گرفتن بررسیهای روزانه
- کمبود تغذیهای و کمبود ویتامینها و مواد مغذی مورد نیاز برای سلامت پوست
- رطوبت بیش از حد در پوست ناشی از بیاختیاری ادرار، تعریق زیاد یا پانسمانهای نامناسب
علائم زخم بستر مرحله ۳
- زخمهای عمیق و فرورفته که ممکن است تا لایههای چربی نفوذ کرده باشند
- وجود بافتهای مرده (نکروز) که ممکن است سیاه، قهوهای یا زردرنگ باشد
- ترشح مایعات زرد یا سبزرنگ از زخم، که ممکن است نشاندهندهی عفونت باشد
- قرمزی و التهاب شدید در اطراف زخم
- بوی بد زخم که میتواند نشانهی عفونت باشد
- تب و علائم عفونت سیستمیک مانند لرز، ضعف یا افزایش ضربان قلب
- بررسی عکس زخم بستر درجه ۳ میتواند میزان آسیب و نکروز را مشخص کند.
مناطقی که بیشتر در معرض زخم بستر مرحله ۳ هستند
زخم بستر مرحله ۳ معمولاً در نقاطی از بدن که استخوان به پوست نزدیکتر است و فشار بیشتری تحمل میکند، ایجاد میشود. این نواحی شامل:
- دنبالچه و باسن
- پاشنه پا و قوزک پا
- آرنجها و زانوها
- پشت سر
- شانهها و تیغههای شانه
پیشگیری از زخم بستر مرحله ۳
بهترین راه برای جلوگیری از زخم بستر مرحله ۳، درمان زخمهای بستر در مراحل اولیه (۱ و ۲) و اجرای اقدامات پیشگیرانه است. روشهای پیشگیری شامل:
- جابجایی منظم بیمار: تغییر وضعیت بدن بیمار حداقل هر ۲ ساعت یکبار برای کاهش فشار روی نقاط حساس.
- بررسی روزانهی وضعیت پوست: تا زخمهای اولیه شناسایی و درمان شوند.
- تغذیه مناسب: مصرف کافی پروتئین، ویتامین C، ویتامین A، و روی (Zinc) برای حفظ سلامت پوست.
- کنترل رطوبت پوست: استفاده از پوشکهای جاذب رطوبت و کرمهای محافظ برای جلوگیری از آسیب پوستی.
- استفاده از تشکهای ضد زخم بستر: این تشکها به کاهش فشار و توزیع یکنواخت وزن بدن کمک میکنند.
درمان زخم بستر مرحله ۳
درمان زخمهای بستر مرحله ۳ نیاز به مراقبت پزشکی تخصصی دارد و شامل اقدامات زیر است:
۱. جابجایی و کاهش فشار از ناحیه آسیبدیده
- تغییر موقعیت بدن بیمار حداقل هر دو ساعت یکبار
- استفاده از بالشتهای حمایتی برای کاهش فشار روی زخم
۲. تمیز کردن و پانسمان زخم
- تمیز کردن زخم با محلولهای ضدعفونیکننده ملایم مانند سرم فیزیولوژیک
- دبریدمان (برداشتن بافتهای مرده) برای جلوگیری از گسترش عفونت و بهبود سریعتر زخم
- استفاده از پانسمانهای مخصوص زخم بستر مانند پانسمان هیدروژل، هیدروکلوئیدی یا فومهای پیشرفته
- بررسی عکس زخم بستر درجه ۳ برای ارزیابی روند بهبود زخم ضروری است.
۳. مصرف داروها در صورت نیاز
- آنتیبیوتیکهای موضعی یا خوراکی در صورت وجود عفونت
- مسکنها برای کاهش درد شدید ناشی از زخم بستر مرحله ۳
۴. تغذیه و مراقبتهای عمومی
- مصرف غذاهای غنی از پروتئین، ویتامین C و روی (Zinc) برای تقویت بازسازی بافتی
- نوشیدن مایعات کافی برای حفظ آبرسانی پوست
عوارض زخم بستر مرحله ۳
⚠ پیشرفت به زخم بستر مرحله ۴ که شامل آسیب به عضلات، تاندونها و حتی استخوان میشود
⚠ عفونتهای جدی مانند سپسیس (عفونت خون) و استئومیلیت (عفونت استخوان)
⚠ نکروز گسترده، که ممکن است نیاز به جراحی یا حتی قطع عضو داشته باشد
⚠ عکس زخم بستر درجه ۳ معمولاً میزان نکروز و گسترش عفونت را نشان میدهد.
عکس زخم بستر مرحله 4
زخم بستر مرحله ۴ شدیدترین و خطرناکترین نوع زخم فشاری است که زمانی رخ میدهد که آسیبهای پوستی به عمق عضلات، تاندونها و استخوانها نفوذ کند. این نوع زخمها نیاز به درمان فوری پزشکی دارند و اغلب نشاندهندهی سهلانگاری در مراقبت از بیمار هستند.
علل زخم بستر مرحله ۴
علت اصلی زخم بستر مرحله ۴ فشار مداوم بر یک ناحیه از بدن است که منجر به کاهش جریان خون و مرگ بافتی (نکروز) میشود. برخی از دلایل مهم این وضعیت شامل:
- عدم جابهجایی بیمار برای مدت طولانی
- عدم بررسی و رسیدگی روزانه به پوست بیمار
- بیتوجهی به تغذیه و کمبود ویتامینهای ضروری
- رطوبت و عفونت ناشی از بیاختیاری ادرار یا تعریق زیاد
- استفاده از سطوح سخت بدون محافظت مناسب برای بیماران بستری
علائم و عکس زخم بستر مرحله ۴
زخم بستر مرحله ۴ بسیار عمیق و خطرناک است و معمولاً با علائم زیر همراه است:
- زخمهای باز که استخوان یا تاندون را نمایان میکنند
- سیاه شدن و مرگ بافت (نکروز)
- ترشحات چرکی با بوی نامطبوع
- تورم، قرمزی و التهاب شدید اطراف زخم
- تب و علائم عفونت سیستمیک (سپسیس)

عکس از طخم بستر غیر قابل درمان
درمان زخم بستر مرحله ۴
مراحل درمان شامل:
- جابجایی مداوم بیمار – تغییر موقعیت بیمار برای کاهش فشار روی زخمها
- تمیز کردن و ضدعفونی زخم – با استفاده از محلولهای استریل و ضدعفونیکننده
- دبریدمان (برداشتن بافت مرده) – حذف پوست و بافت نکروزه برای جلوگیری از گسترش عفونت
- استفاده از پانسمانهای مخصوص – برای تسریع روند ترمیم و جلوگیری از آلودگی زخم
- درمان دارویی – شامل آنتیبیوتیکها برای کنترل عفونت
- مراقبت تغذیهای – دریافت پروتئین، ویتامین C و روی برای افزایش سرعت بهبود زخم
پیشگیری و تصویر از زخم بستر مرحله ۴
برای جلوگیری از زخم بستر مرحله ۴ باید اقدامات پیشگیرانهی زیر رعایت شود:
- جابجایی مداوم بیمار – حداقل هر ۲ ساعت یکبار برای جلوگیری از فشار طولانیمدت
- بررسی روزانهی پوست – تشخیص زخمهای سطحی پیش از پیشرفت به مراحل شدیدتر
- تغذیه سالم و هیدراتاسیون – مصرف مواد مغذی برای حفظ سلامت پوست و بافتهای بدن
- استفاده از تشکهای ضد زخم بستر – کاهش فشار روی نقاط حساس بدن
- رعایت بهداشت و خشکی پوست – جلوگیری از تجمع رطوبت که میتواند منجر به عفونت شود
در نهایت
زخم بستر یکی از مشکلات جدی برای بیماران بستری است و نیاز به مراقبتهای ویژه دارد. شناخت انواع زخم بستر و راههای مراقبتی آن از اهمیت ویژهای برخوردار است. استفاده از پوزیشنرهای زخم بستر و تجهیزات پزشکی مناسب میتواند به طور چشمگیری در پیشگیری و درمان این زخمها کمک کند. برای خرید انواع پوزیشنرهای زخم بستر و دیگر تجهیزات پزشکی با کیفیت بالا، قیمت مناسب و مشاوره تخصصی، میتوانید به آنهوما مراجعه کنید. تیم متخصص ما آماده است تا شما را در انتخاب بهترین تجهیزات برای مراقبتهای بهداشتی راهنمایی کند.