در مورد ارتباط چاقی و دی وی تی چه می دانید ؟ چاقی یکی از عوامل خطر مهم برای بروز دی وی تی (لخته شدن خون در وریدهای عمقی) است. این وضعیت به دلیل افزایش وزن و فشار اضافی بر روی رگ‌های خونی، گردش خون را مختل کرده و احتمال ایجاد لخته‌های خون را افزایش می‌دهد.
دی وی تی چیست؟
دی وی تی (لخته شدن خون در وریدهای عمقی) و آمبولی ریه (PE) یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشت عمومی هستند که باید به آن‌ها توجه کرد. این شرایط معمولاً به‌خوبی تشخیص داده نمی‌شوند، اما وضعیت‌های جدی و قابل پیشگیری هستند.
این شرایط زمانی رخ می‌دهند که یک لخته خون در یک ورید عمیق شکل می‌گیرد. این لخته‌ها معمولاً در پا، ران، یا لگن ایجاد می‌شوند و حتی ممکن است در بازو نیز شکل بگیرند. در بیش از یک‌سوم افرادی که به دی وی تی مبتلا هستند، این لخته‌ها می‌توانند به ریه‌ها سفر کرده و باعث آمبولی ریه شوند که یک وضعیت تهدیدکننده زندگی است.
چند نفر به دی وی تی مبتلا هستند؟
سالانه تقریباً ۳۰۰,۰۰۰ تا ۶۰۰,۰۰۰ بیمار در ایالات متحده به دی وی تی مبتلا می‌شوند. از این تعداد تقریباً یک‌سوم در عرض ۱۰ سال دچار عود بیماری می‌شوند و یک‌سوم از افراد در عرض یک ماه پس از تشخیص فوت می‌کنند. یک‌سوم دیگر نیز دچار عوارض طولانی‌مدت از جمله درد، ورم، تغییر رنگ و تغییرات در اندام مبتلا می‌شوند که ممکن است منجر به ناتوانی شود.
عوامل خطر دی وی تی
خطر مرگ و ناتوانی به دلیل دی وی تی و آمبولی ریه با مراقبت از افراد در معرض خطر، تشخیص و مدیریت زودهنگام و دقیق کاهش می‌یابد. دی وی تی/آمبولی ریه بر افراد از تمامی نژادها و سنین تأثیر می‌گذارد.
برخی از عوامل خطر برای دی‌وی‌تی شامل موارد زیر است:
- چاقی
- سن بالا
- بیماری‌های مزمن
- سرطان
- بی‌حرکتی طولانی‌مدت پس از جراحی یا بیماری جدی
- ساعت‌های طولانی بی‌حرکتی در سفرهای هوایی
بیشتر بخوانید : آشنایی با عارضه ترومبوز ورید عمقی یا DVT+ جدیدترین روش درمانی دی وی تی در 2024
چاقی و دی وی تی /آمبولی ریه
چاقی یکی از عوامل خطر مهم برای دی وی تی / آمبولی ریه در هر دو جنس مرد و زن است. بر اساس گزارش‌های بررسی سلامت و تغذیه ملی (NHANES) در سال ۲۰۰۸، ۳۳.۸٪ از بزرگسالان در ایالات متحده چاق هستند (BMI ≥30 kg/m²) و ۵.۷٪ دچار چاقی مفرط (BMI ≥40 kg/m²) هستند.
مطالعات نشان داده‌اند که افراد چاق تقریباً دو برابر بیشتر از دیگران در معرض خطر آمبولی ریه و دی وی تی هستند و بیماران چاق زیر ۴۰ سال تقریباً پنج برابر بیشتر از افرادی که چاق نیستند در معرض خطر هستند. خطر توسعه آمبولی ریه در زنان با BMI ۳۵ kg/m² یا بیشتر تقریباً شش برابر افزایش می‌یابد.
دی وی تی ، استفاده از قرص‌های ضد بارداری و چاقی
به‌طور مشابه، ترکیب استفاده از قرص‌های ضد بارداری (OCP) و چاقی نیز خطر دی وی تی را از ۵.۲ به ۷.۸ در مقایسه با زنان چاقی که از OCP استفاده نمی‌کنند، افزایش می‌دهد و همچنین به میزان ۳.۱ نسبت به کاربران غیرچاق OCP افزایش می‌یابد.
چاقی و عوامل خطر دی وی تی
چاقی همچنین سایر عوامل خطر شناخته‌شده برای توسعه دی وی تی را افزایش می‌دهد. به‌عنوان مثال، چاقی با جهش‌های ژنتیکی F5 G1691A (فاکتور V لایدن) و F2 G20210A (پروترومبین) مرتبط است. این‌ها فاکتورهای انعقاد خون هستند که در دی‌وی‌تی و آمبولی ریه عدم تعادل دارند. چاقی خطر چنین عدم تعادل‌هایی را دو برابر می‌کند.
چاقی و دی وی تی
بیماران چاق همچنین در مقایسه با افراد غیرچاق در معرض خطر عود دی وی تی هستند. چاقی به استاز یا ایستایی خون در وریدها منجر می‌شود و این نیز خطر ترومبوز و تشکیل لخته را افزایش می‌دهد.
چاقی و انعقاد خون
چاقی سطح فاکتورهایی را که بر انعقاد و لخته شدن خون تأثیر می‌گذارند، افزایش و تغییر می‌دهد. افراد چاق ممکن است بیشتر از آدیپوکین‌ها مانند لپتین و آدیپونکتین تولید کنند، دچار مقاومت به انسولین و وضعیت التهابی مزمن شوند. این موارد همچنین فعالیت پلاکت‌ها را افزایش می‌دهند.
بیشتر بخوانید : درمان دی تی به کمک دستگاه پمپ دی وی تی آنهوما
درمان و پیشگیری از دی وی تی در افراد چاق
درمان و پیشگیری از دی وی تی و آمبولی ریه در افراد چاق مشابه با افراد غیرچاق است. با این حال، شناسایی زودهنگام و استراتژی‌های پیشگیرانه مهم هستند.
از هپارین یا هم خانواده های جدید آن (هپارین‌های با وزن مولکولی کم مانند انوکساپارین، دالتپارین و غیره) استفاده می‌شود.
چندین استراتژی غیر دارویی برای مدیریت دی‌وی‌تی نیز وجود دارد. این موارد شامل دستگاه‌های مکانیکی مانند جوراب‌های فشاری تدریجی، پمپ‌های وریدی و دستگاه‌های فشاری هوای متناوب است.
تشخیص ترومبوآمبولی وریدی
برای تشخیص دی وی تی، از روش‌های مختلفی مانند ونگرافی و سونوگرافی دوپلکس رنگی استفاده می‌شود. ونگرافی یک روش تصویربرداری است که در آن از یک ماده کنتراست استفاده می‌شود تا جریان خون در رگ‌ها نشان داده شود. در صورتی که در این آزمایش، حداقل یکی از نشانه‌های زیر مشاهده شود، ترومبوز تأیید می‌شود:
- نقص ثابت در پرکردن ورید: اگر در دو نمای مختلف، ناحیه‌ای وجود داشته باشد که پر نشود یا پرشدن آن به‌طور قابل توجهی متفاوت از سایر نواحی باشد، این نشانه می‌تواند نشان‌دهنده وجود لخته باشد.
- قطع ناگهانی رگ: مشاهده قطع ناگهانی رگ پر از کنتراست در یک نقطه مشخص می‌تواند نشانه‌ای از وجود لخته باشد. این امر نشان می‌دهد که جریان خون در آن ناحیه مختل شده است.
- عدم پر شدن کل سیستم وریدی عمیق: اگر در بررسی وریدهای عمیق، هیچ پرشدنی وجود نداشته باشد و این عدم پرشدن بدون فشردگی اتفاق افتاده باشد، این مورد نیز می‌تواند نشانه‌ای از ترومبوز باشد. در این وضعیت، ممکن است جریان خون از طریق رگ‌های جانبی وجود داشته باشد، اما در وریدهای اصلی هیچ پرشدنی دیده نشود.
علاوه بر ونگرافی، سونوگرافی دوپلکس رنگی نیز یکی از روش‌های مؤثر برای تشخیص دی وی تی است. در این نوع سونوگرافی، با استفاده از امواج صوتی، تصویر رگ‌ها و جریان خون در آن‌ها به‌دست می‌آید. در این آزمایش، حداقل یکی از این نشانه‌ها باید دیده شود:
- مشاهده لخته خون درون ورید: اگر لخته‌ای درون ورید عمیق مشاهده شود، این مورد نشان‌دهنده وجود دی وی تی است.
- عدم فشردگی ورید: در سونوگرافی، اگر ورید تحت فشار قرار نگیرد و به‌طور کامل فشرده نشود، این نیز می‌تواند نشانه‌ای از وجود لخته باشد.
تشخیص آمبولی ریه نیز بسیار مهم است و نیاز به دقت دارد. آمبولی ریه زمانی رخ می‌دهد که لخته‌ای خون از پا جدا شده و به ریه‌ها منتقل شود. برای تشخیص این وضعیت، از روش‌های مختلفی مانند اسکن ونتیلاسیون-پرفیوژن و توموگرافی کامپیوتری استفاده می‌شود.
در اسکن ونتیلاسیون-پرفیوژن، جریان خون و تهویه ریه‌ها بررسی می‌شود. اگر در این آزمایش ناحیه‌ای با کاهش کدورت وجود داشته باشد که بخشی یا به‌طور کامل لومن یک رگ را پر کرده باشد، این می‌تواند نشانه‌ای از آمبولی ریه باشد. این نوع اسکن به پزشکان کمک می‌کند تا مناطقی را که دچار کمبود خون‌رسانی هستند شناسایی کنند.
علاوه بر این، بیماران با نشانه‌های آمبولی ریه و ترومبوز ورید عمقی به‌طور خاصی تحت نظر قرار می‌گیرند. این افراد معمولاً در بیمارستان بستری می‌شوند تا تحت درمان مناسب قرار بگیرند و از عوارض جدی جلوگیری شود. در برخی موارد، استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون، مانند وارفارین یا هپارین، برای جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید و کاهش خطرات ناشی از آمبولی ریه تجویز می‌شود.
به‌طور کلی، تشخیص زودهنگام و صحیح دی وی تی و آمبولی ریه می‌تواند جان بیمار را نجات دهد و از عوارض جدی جلوگیری کند. پزشکان با استفاده از روش‌های مختلف تشخیصی و ارزیابی دقیق، قادر به شناسایی و درمان این شرایط خطرناک هستند. بنابراین، آگاهی از علائم و نشانه‌های این بیماری‌ها و مراجعه به پزشک در صورت بروز هرگونه علامت غیرعادی، بسیار حائز اهمیت است.
نتیجه گیری
منابع:
