جابجایی بیمار سکته مغزی چگونه انجام می‌شود؟
جابجایی بیمار سکته مغزی یکی از حساس‌ترین مراحل نحوه جابجایی بیمار است که در خانه و مراکز درمانی اهمیت بالایی دارد. این کار اگر به‌درستی انجام نشود، می‌تواند باعث آسیب‌های جدید مانند افتادن، شکستگی استخوان، فشار به مفاصل یا حتی تشدید عوارض سکته مغزی شود.
اصل اساسی در جابجایی این بیماران، استفاده از وسایل جابجایی بیمار و رعایت تکنیک‌های ایمن است. بیمار باید با توجه به وضعیت حرکتی، میزان فلج یک سمت بدن و شرایط عمومی، به آرامی و مرحله‌به‌مرحله جابجا شود.
می دانید اگر در شرایط بحرانی مانند تصادفات و اتفاقات ناگوار قرار گرفتید,چگونه باید فرد مصدوم را حمل کنید تا از بروز آسیب جدی در او جلوگیری کنید؟برای یادگیری حمل مصدوم می توانید به مقاله طریقه حمل مصدوم و آموزش گام به گام 7 روش انتقال مصدوم مراجعه کنید.
نحوه استفاده از وسایل جابجایی بیمار سکته مغزی
برای اینکه انتقال بیمار ایمن‌تر و بدون آسیب باشد، وسایل کمکی متنوعی طراحی شده‌اند که استفاده از آن‌ها هم فشار را از روی مراقب برمی‌دارد و هم کیفیت زندگی بیمار را بهبود می‌دهد.
استفاده از ویلچر برای بیمار سکته مغزی
برای تحرک روزانه و خروج از منزل، یکی از رایج‌ترین ابزارها ویلچر استاندارد یا برقی است که امکان حرکت راحت بیمار را در خانه و بیرون فراهم می‌کند. ویلچر برقی به‌ویژه برای افرادی که توان حرکتی بسیار کمی دارند، مناسب‌تر است.
اما نشستن زیاد روی ویلچر نیز عواقب خود را دارد.برای جلوگیری از زخم بستر توصیه می شود که از تشک ویلچر استفاده کنید.اگر شک دارید که مبتلا به زخم بستر شده اید می توانید به مقاله عکس انواع زخم بستر خفیف تا شدید مراجعه کنید.
استفاده از لیفت برقی بیمار
زمانی که نیاز به بلند کردن کامل بدن بیمار وجود دارد، بالابر بیمار (لیفت برقی یا دستی) وسیله‌ای ایمن و استاندارد است که انتقال بیمار از تخت به ویلچر یا سرویس بهداشتی را بدون فشار مستقیم بر مراقب انجام می‌دهد.
استفاده از برد انتقال بیمار برای انتقال بیمار سکته مغزی از تخت به ویلچر
برای جابه‌جایی افقی بیمار، استفاده از برد انتقال بیمار (Slide Board) بهترین گزینه است؛ این وسیله اجازه می‌دهد بدن بیمار به‌جای بلند شدن، به آرامی روی تخته سر بخورد و از تخت به ویلچر منتقل شود.
استفاده از کمربند انتقال بیمار برای جابجایی بیمار سکته مغزی
هنگام بلند کردن یا نشاندن بیمار، کمربند انتقال بیمار (Gait Belt) کمک می‌کند مراقب کنترل بهتری روی بدن بیمار داشته باشد و خطر افتادن کاهش یابد.
استفاده از واکر یا عصا و تخت برقی
در مراحل توانبخشی، استفاده از واکر و عصا باعث می‌شود بیمار بخشی از تعادل و استقلال حرکتی خود را بازیابد.برای تنظیم وضعیت بدن و راحت‌تر شدن انتقال، تخت برقی یا مکانیکی نقش مهمی دارد؛ زیرا ارتفاع و زاویه تخت را می‌توان تغییر داد تا جابجایی آسان‌تر شود.
تکنیک‌های اصولی در جابجایی بیمار سکته مغزی
جابجایی بیمار سکته مغزی بصورت ایمن تنها به داشتن وسایل کمکی محدود نمی‌شود، بلکه رعایت تکنیک‌های استاندارد توسط مراقب نیز ضروری است. مراقب باید ابتدا شرایط محیطی را بررسی کرده و سپس مرحله‌به‌مرحله عمل کند. رعایت آرامش، حرکت کنترل‌شده، حمایت از سمت سالم بدن و برقراری ارتباط کلامی با بیمار، کلید جلوگیری از آسیب‌های احتمالی است.
نکات طلایی برای جابجایی ایمن بیمار سکته مغزی
جابجایی صحیح بیمار سکته مغزی به کاهش خطر سقوط و آسیب کمک می‌کند. رعایت این نکات می‌تواند به بهبود شرایط بیمار و آسودگی مراقب کمک بزرگی کند:
- پیش از هر اقدامی، آماده‌سازی محیط ضروری است؛ باید مسیر انتقال خالی از اجسام اضافی، فرش‌های لغزنده یا موانع باشد.
- برای کاهش احتمال سر خوردن در جابجایی بیمار سکته مغزی، استفاده از کفش یا جوراب ضد لغزش توصیه می‌شود تا بیمار در حین انتقال تعادل بهتری داشته باشد.
- چون معمولاً یک سمت بدن بیمار ضعیف یا فلج است، حمایت از سمت آسیب‌دیده اهمیت زیادی دارد تا وزن ناگهانی به آن وارد نشود.
- با توضیح مراحل جابجایی به بیمار، همکاری او بیشتر می‌شود و احتمال بروز حرکات ناخواسته کمتر خواهد شد.
- تنظیم ارتفاع تخت و ویلچر قبل از شروع کار، انتقال را راحت‌تر می‌کند و از فشار اضافی بر کمر مراقب جلوگیری می‌کند.
- پرهیز از کشیدن دست یا پای بیمار برای جلوگیری از آسیب به مفاصل و عضلات ضروری است.
- در صورت نیاز به انتقال طولانی یا بیماران سنگین‌وزن، استفاده از وسایل کمکی مانند تخته اسلاید یا لیفت بیمار بهترین گزینه است.
- در شرایط خاص، کمک گرفتن از فرد دوم علاوه بر افزایش ایمنی، باعث کاهش استرس بیمار می‌شود.
- انجام جابجایی باید همیشه با آرامش و بدون عجله صورت گیرد تا بدن بیمار هماهنگ شود.
- در طول انتقال باید به علائم حیاتی و واکنش‌های بیمار توجه شود؛ در صورت مشاهده درد یا تنگی نفس، جابجایی باید فوراً متوقف گردد.
جابجایی بیمار سکته مغزی از تخت به ویلچر
جابجایی بیمار سکته مغزی از تخت به ویلچر یکی از مهم‌ترین مراحل مراقبت است و نیاز به دقت و رعایت اصول ایمنی دارد. ابتدا ویلچر را کنار تخت قرار دهید و ترمز آن را محکم ببندید تا حرکت نکند. ارتفاع ویلچر و تخت را تا حد امکان یکسان کنید تا زاویه انتقال راحت‌تر باشد. بیمار را به آرامی از حالت درازکش به نشسته منتقل کنید و اجازه دهید پاها روی زمین قرار گیرد تا تعادل اولیه برقرار شود.
سپس با حمایت از سمت سالم بدن و در صورت نیاز با استفاده از کمربند انتقال، بیمار را به آرامی روی ویلچر هدایت کنید. پشت بیمار باید به صندلی ویلچر بچسبد و پاها به طور کامل روی زیرپایی قرار گیرند تا ثبات و ایمنی حفظ شود. در طول این فرآیند، مراقب باید آرامش داشته باشد و با بیمار ارتباط کلامی برقرار کند تا همکاری او افزایش یابد.
جابجایی بیمار سکته مغزی از ویلچر به تخت
انتقال بیمار سکته مغزی از ویلچر به تخت، مرحله معکوس همان فرایند قبلی است و باید با دقت مشابه انجام شود. ابتدا بیمار را روی ویلچر نشاند و مطمئن شوید پاها روی زمین قرار دارند تا تعادل حفظ شود.
سپس با حمایت از سمت سالم بدن و در صورت نیاز استفاده از کمربند انتقال، بیمار سکته مغزی را به آرامی به سمت تخت هدایت کنید. هنگام قرار دادن بیمار روی تخت، پشت و شانه‌های او باید کاملاً روی سطح تخت قرار گیرد و پاها در وضعیت راحت و امن باشد.
مراقب باید در طول جابجایی با بیمار سکته مغزی صحبت کند، سرعت حرکت را کنترل کند و هرگونه علائم درد، سرگیجه یا ناتوانی در حفظ تعادل را به دقت زیر نظر داشته باشد تا هم ایمنی بیمار و هم سلامت مراقب حفظ شود.
کلام آخر
جابجایی بیمار سکته مغزی فرایندی حساس و مهم است که نیاز به دقت، صبر و تجهیزات استاندارد دارد. استفاده از وسایلی مانند ویلچر، لیفت بیمار، تخته اسلاید و کمربند انتقال، کار را هم برای بیمار و هم برای مراقب آسان‌تر می‌کند.
همچنین رعایت نکات ایمنی و تکنیک‌های اصولی در جابجایی بیمار سکته مغزی، از آسیب‌های احتمالی پیشگیری کرده و روند توانبخشی بیمار را تسریع می‌بخشد. در نهایت، هر چه محیط آماده‌تر و مراقبت علمی‌تر باشد، کیفیت زندگی بیمار سکته مغزی نیز بهتر خواهد شد.
