وقتی عمل تعویض مفصل زانو انجام می‌دهید، خوابیدن یکی از چالش‌های اصلی دوران نقاهت شما خواهد بود. شاید از خودتان بپرسید «بهترین نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو کدام است؟» یا «چطور بخوابم که کمتر درد بکشم؟» توی این مقاله، قرار است به زبان ساده و دقیق، بهترین نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو رو همراه با نکات عملی برای کمتر در کشیدن هنگام خواب برای شما توضیح بدیم.
خوابیدن به پشت (سوپاین) پس از تعویض مفصل زانو
یکی از بهترین و توصیه شده‌ترین نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو، پوزیشن سوپاین یا خوابیدن به پشت است. در این حالت، ستون فقرات در راستای طبیعی خود باقی می‌ماند و زانو بدون اعمال فشار اضافی در وضعیت مناسبی قرار می‌گیرد. خوابیدن به پشت موجب تسهیل فرآیند ترمیم بافت ها شده و از ایجاد التهاب یا آسیب مجدد جلوگیری می‌کند.
نکته کلیدی: توصیه می‌شود یک بالش زیر ساق پا (نه مستقیماً زیر زانو) قرار داده شود تا پا کمی بالاتر از سطح بدن قرار گیرد.برای اینکار شما می توانید از بالش بین زانویی دابل آنهوما استفاده کنید. این وضعیت به بهبود گردش خون، کاهش ورم زانو و ایجاد حس راحتی بیشتر در طول شب کمک می‌کند. در صورت نیاز به تغییر وضعیت در خواب، لازم است از خم شدن بیش از حد زانو جلوگیری شود و پاها در حالت صاف نگه داشته شوند.
خوابیدن به پهلو (لترال) بعد از تعویض مفصل زانو – آیا خوابیدن به پهلو مجاز است؟
بله، خوابیدن به پهلو پس از تعویض مفصل زانو امکان‌پذیر است، اما رعایت اصول صحیح در پوزیشن لترال اهمیت بالایی دارد. خوابیدن لترال باید به گونه‌ای انجام شود که بیمار روی پهلوی مخالف زانوی عمل‌شده بخوابد؛ به عنوان مثال اگر عمل بر روی زانوی راست انجام شده است، بهتر است روی پهلوی چپ خوابیده شود.
چرا این موضوع اهمیت دارد؟
خوابیدن روی سمت جراحی شده می‌تواند باعث وارد آمدن فشار بیش از حد به مفصل جدید شود و روند بهبودی را مختل کند. برای پیشگیری از این مشکل، توصیه می‌شود یک بالش بین دو زانو قرار داده شود تا از هم‌راستایی صحیح ستون فقرات، لگن و زانو اطمینان حاصل شود و فشار به حداقل برسد.
خلاصه پاسخ به پرسش آیا خوابیدن به پهلو بعد از عمل تعویض مفصل زانو مجاز است؟
خوابیدن به پهلو پس از تعویض مفصل زانو مجاز است، مشروط بر آنکه روی سمت سالم بدن خوابیده و از بالش مناسب بین زانوها استفاده شود.
خوابیدن روی شکم (پرون) بعد از تعویض مفصل زانو – آیا خطرناک است؟
خوابیدن در پوزیشن پرون یا به شکم بعد از جراحی مفصل زانو به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. این حالت باعث کشیدگی عضلات و رباط‌های اطراف زانوی جراحی شده می‌شود و فشار قابل توجهی به مفصل تازه تعویض‌شده وارد می‌کند. در نتیجه، احتمال افزایش التهاب و آسیب مجدد به شدت بالا می‌رود.
افرادی که پیش از عمل عادت به خوابیدن به شکم داشته‌اند، لازم است این عادت را برای مدتی کنار بگذارند. بازگشت به این وضعیت خواب تنها پس از گذراندن دوره بهبودی کامل و با تایید پزشک ممکن خواهد بود؛ اما حداقل در شش هفته نخست پس از جراحی، باید به طور کامل از خوابیدن به شکم اجتناب شود.
نکات کلیدی برای بهبود کیفیت خواب پس از تعویض مفصل زانو
- استفاده از کمپرس سرد پیش از خواب: اعمال کمپرس سرد به مدت ۱۵ دقیقه می‌تواند التهاب و درد شبانه را کاهش دهد.
- مصرف داروهای ضد درد طبق دستور: مصرف منظم داروهای مسکن پیش از خواب به بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.
- بالا نگه داشتن پاها با بالش مناسب: این اقدام از تجمع مایعات در ناحیه زانو جلوگیری کرده و ورم را کاهش می‌دهد.
- استفاده از تخت‌های قابل تنظیم یا بالش طبی: بالاتر قرار دادن نیم‌تنه نسبت به پاها می‌تواند فشار وارده بر زانو را کمتر کند.
- کاهش مصرف مایعات قبل از خواب: این کار دفعات بیدار شدن در شب را کاهش داده و خواب عمیق‌تری فراهم می‌کند.
- محدود کردن حرکات ناگهانی حین خواب: قرار دادن بالش‌های محافظ در اطراف بدن می‌تواند از حرکات ناگهانی جلوگیری کند.
تأثیر نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو بر روند بهبودی
نجوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو تأثیر چشمگیری در سرعت بهبود، کاهش میزان درد و جلوگیری از بروز آسیب‌های احتمالی دارد. بدن در طول خواب فرآیند ترمیم بافتی را فعال می‌کند و وضعیت خواب نامناسب می‌تواند این فرآیند را مختل کند. بنابراین رعایت اصول خواب صحیح برای ارتقای کیفیت بهبودی بسیار حیاتی است.
کلام آخر: بهترین نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو
در جمع‌بندی باید گفت که بهترین نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو، خوابیدن به پشت (سوپاین) همراه با قراردادن بالش زیر ساق پا جهت بالاتر نگه داشتن اندام تحتانی است. برای افرادی که به پهلو خوابیدن عادت دارند، خوابیدن لترال روی سمت سالم بدن همراه با استفاده از بالش بین زانوها توصیه می‌شود.
خوابیدن روی شکم (پرون) در دوره بهبودی اولیه به طور کامل ممنوع است، چرا که این وضعیت می‌تواند فشار مضاعفی به مفصل تازه جراحی شده وارد کند و فرآیند ترمیم را دچار اختلال نماید.
رعایت این توصیه‌ها به شما کمک می‌کند تا درد کمتری تجربه کرده، خوابی با کیفیت‌تر داشته باشید و دوران نقاهت خود را با سرعت و اطمینان بیشتری پشت سر بگذارید. همواره قبل از اعمال هر تغییری در نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو، با پزشک معالج خود مشورت نمایید تا بهترین تصمیم متناسب با شرایط شما اتخاذ شود.
منبع : Learning the Best Sleeping Positions After a Knee Replacement
